Miguel Anxo Aceiro, director de Innovación e Consultoría de Izertis: “fomos beneficiarios de máis dunha vintena de proxectos de financiamento do CDTI, que serviron para avanzar na nosa folla de ruta tecnolóxica”

Anticiparse ao diagnóstico, facilitar o seguimento desde casa e aliviar a presión sobre o sistema sanitario son tres dos impactos potenciais de Varkinson, unha ferramenta desenvolvida pola consultora tecnolóxica Izertis que emprega intelixencia e visión artificiais para detectar e avaliar a enfermidade de Parkinson. 

O proxecto Varkinson, apoiado polo CDTI Innovación e cofinanciado con fondos FEDER, aplica redes neuronais profundas para analizar os movementos e expresións faciais dos pacientes, replicando os criterios clínicos establecidos pola Escala unificada de valoración da enfermidade de Parkinson (UPDRS polas súas siglas en inglés).

Detrás desta solución atópase Izertis, unha compañía fundada en Xixón, Asturias, en 1996, que evolucionou de ser unha firma rexional a unha global. Hoxe suma máis de 2.000 profesionais distribuídos entre o seu tres hubs en Europa, América Latina e India. “Nacemos nun mercado rexional e moi limitado. Tras case tres décadas de crecemento ininterrompido, hoxe situámonos na capa de valor máis alta dos servizos de consultoría tecnolóxica”, destaca, Miguel Anxo Aceiro, director de Innovación e Consultoría da empresa.

Intelixencia artificial que aprende a observar

Detectar o Parkinson en fases temperás e facilitar un seguimento máis continuo e personalizado é o principal obxectivo de Varkinson. A ferramenta céntrase na bradicinesia, un síntoma crave que consiste na lentitude anormal dos movementos voluntarios. “O tremor é un dos síntomas máis coñecidos do Parkinson, pero non o máis frecuente. En Varkinson centrámonos na bradicinesia, que é o principal indicativo no diagnóstico”, explica Samuel Camba, responsable técnico do proxecto en Izertis.

Para iso, desenvolveuse unha aplicación que permite aos usuarios realizar desde casa unha serie de probas clínicas estandarizadas utilizando a cámara dun móbil ou un computador. A través da análise de vídeo, os algoritmos detectan extremidades, xestos e expresións faciais, calculando, por exemplo, a velocidade de movemento dos dedos ou as posibles asimetrías motoras. Todo iso apóiase en técnicas de visión por computador, aprendizaxe profunda e modelos de aprendizaxe automática adestrados cos estándares da escala UPDRS, amplamente utilizada en contornas hospitalarias.

Innovación transversal e colaborativa

En Izertis, a innovación non é unha liña máis do negocio. É o eixo que estrutura toda a súa actividade. “A innovación corporativa é transversal a toda a nosa estrutura. Grazas ao noso coñecemento sectorial e tecnolóxico, e á colaboración con universidades, centros de investigación e startups, podemos desenvolver solucións disruptivas en múltiples sectores”, afirma Miguel Anxo Aceiro.

Só en 2024, a compañía participou en máis de 30 proxectos de I+D+i, moitos deles dentro de consorcios internacionais. “Un dos grandes valores da nosa organización é a capacidade de coordinar equipos multidisciplinares e multinacionais. Isto permítenos deseñar e crear solucións, novos servizos e proxectos disruptivos”, engade Aceiro. Un bo exemplo diso é Varkinson, desenvolvido nun ámbito de alta especialización como o sector da saúde.

A colaboración co CDTI foi clave neste percorrido. “Desde o arranque do departamento de innovación de Izertis en 2015 fomos beneficiarios de máis dunha vintena de proxectos de financiamento do CDTI, que serviron para avanzar na nosa folla de ruta de especialización tecnolóxica, achegándonos moito valor asociado á dimensión de compañía ao longo dos anos”, explica. “Ademais, as axudas han ido evolucionando para adaptarse ás necesidades de especialización do país, así como ao impulso da colaboración efectiva entre compañías, o que serviu para potenciar solucións innovadoras”.

Tecnoloxía e saúde: unha alianza necesaria

O desenvolvemento de Varkinson contou coa implicación directa do Hospital Virxe do Rocío de Sevilla, que participou na definición de necesidades clínicas, a recompilación de datos e a validación do sistema. “Traballar xunto a expertos clínicos foi fundamental. Eles coñecen a enfermidade, os seus pacientes e os detalles que deben trasladarse ao modelo. É esencial poder falar o mesmo idioma técnico”, explica Camba.

Predición sobre o rostro feita pola IA de detección facial, que permite identificar puntos crave (en vermello), ademais da orientación da mirada (liñas verde e azul).

“O momento máis decisivo foi asegurar o financiamento necesario para impulsar a investigación e o desenvolvemento, ou simplemente para poder darlle continuidade, sobre todo en casos de uso con alta incerteza e risco elevado”, lembra. “Unha vez que os proxectos comezan, sempre poden xurdir fochancas, pero a profesionalidade e o entusiasmo superan con fartura eses inconvenientes”.

Seguimento remoto e medicamento personalizado

A utilidade da ferramenta non se limita ao diagnóstico inicial. Varkinson permite aos pacientes realizar probas desde o seu propio fogar, o que abre novas posibilidades no seguimento clínico. “Estas comprobacións periódicas poden facerse a través da app. Se o sistema detecta discrepancias, pode enviarse unha alerta ao especialista para revisar o tratamento. É unha forma de manter o seguimento sen saturar os servizos sanitarios”, indica Camba.

Os beneficios potenciais son significativos: detección precoz, seguimento máis preciso do estado do paciente e menor dependencia das visitas presenciais. “Supoñamos que unha persoa realiza unha proba rápida desde a súa casa, e o modelo detecta síntomas sospeitosos. Se acode ao médico antes, Varkinson xa cumpriría a súa misión”, apunta.

Datos médicos, máxima responsabilidade

No desenvolvemento de tecnoloxías aplicadas á saúde, garantir a seguridade e privacidade dos datos é vital. “Xestionar a seguridade, privacidade e rastrexabilidade dos datos médicos foi un aspecto crítico. Aplicáronse medidas de consentimento, evitouse o acceso a Internet dos algoritmos e non se compartiron os datos con terceiros”, explica Camba.

Izertis conta con máis de 2.000 traballadores repartidos nos seus máis de 20 oficinas; na imaxe, sede de Xixón, Asturias.

Os rexistros empregados proceden na súa maioría de pacientes do Hospital Virxe do Rocío, con perfís diversos en idade, xénero e grao de avance da enfermidade. “Este traballo non só permitiunos desenvolver unha ferramenta útil, senón tamén tomar conciencia do impacto humano que hai detrás. As enfermidades dexenerativas son duras, pero tamén o é a fortaleza do ser humano que loita cada día contra elas”, reflexiona.

O horizonte regulatorio

Aínda que solucións como Varkinson, que empregan intelixencia artificial, aínda deben superar o proceso regulatorio europeo para o seu uso clínico xeneralizado, o seu potencial como ferramenta de apoio ao diagnóstico é evidente. “En Europa hai un camiño regulatorio complexo que dificulta o uso inmediato da IA en saúde, pero confiamos en poder empezar a axudar en España, e despois noutros países”, comenta Camba.

Varkinson podería implementarse tanto en hospitais públicos como privados, aínda que o seu maior impacto podería darse no sistema público, contribuíndo a reducir listas de espera e aliviar a carga asistencial.

Unha visión transformadora da saúde 

Cunha folla de ruta ambiciosa e o respaldo do seu Plan Estratéxico 2027, Izertis proponse “seguir impulsando a súa internacionalización, consolidar a súa marca e dar o salto ao Mercado Continuo”, explica Miguel Anxo Aceiro. A aposta pola innovación seguirá sendo o seu principal motor. 

“Cremos que solucións como Varkinson poden transformar a forma en que abordamos enfermidades neurológicas. A curto prazo, mellorarán a calidade de vida. A longo prazo, poderían impactar na esperanza de vida”, conclúe Samuel Camba.

CDTI Innovación

O Centro para o Desenvolvemento Tecnolóxico e a Innovación, CDTI E.P.E. é unha empresa pública dependente do Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades, cuxo obxectivo é a promoción da innovación tecnolóxica no ámbito empresarial. A misión do CDTI é conseguir que o tecido empresarial español xere e transforme o coñecemento científico-técnico en crecemento globalmente competitivo, sustentable e inclusivo. En 2024, no marco dun novo plan estratéxico, o CDTI proporcionou máis de 2.300 millóns de euros de apoio a empresas e startups españolas.

Máis información:

Oficina de Prensa
prensa@cdti.es
91-581.55.00

En Internet
Sitio web: www.cdti.es
En Linkedin: https://www.linkedin.com/company/29815
En X: https://twitter.com/CDTI_innovacion
En Youtube: https://www.youtube.com/user/cdtioficial

Este contido é copyright © 2025 CDTI,EPE. Está permitida a utilización e reprodución citando a fonte e a identidade dixital de CDTI (@CDTI_innovacion).