Jesús Huertas, coordinador de Calidade e Produción en MOVIALSA: “O respaldo do CDTI Innovación e os fondos FEDER resulta clave nun momento crucial para os recursos hídricos no sector agrícola en Castela-A Mancha”
La empresa manchega MOVIALSA, con más de cuatro décadas de trayectoria vitivinícola, da un paso decisivo hacia la eficiencia hídrica en sus viñedos. Su nuevo sistema de ayuda a la toma de decisiones para optimizar el riego, desarrollado con el apoyo del CDTI Innovación y fondos europeos FEDER, marca una nueva etapa en su compromiso con la innovación y la sostenibilidad
&*nbsp;*p>
Esta *APP pode ser moi útil para todos os agricultores que queiran facer un uso máis eficiente da auga
La historia de *MOVIALSA comeza moito antes da súa constitución formal en 1983. La familia Huertas desenvolveu parte da súa actividade desde o século *XVIII, inicialmente vinculada aos característicos muíños de vento de La Mancha. Foron un dos principais propietarios privados destes emblemáticos enxeños. Con todo, a revolución industrial e a entrada masiva de cereal procedente de América provocaron un declive daquela actividade tradicional. Lonxe de quedarse atrás, a familia decidiu *reinventarse. La sexta xeración adquiriu a propiedade coñecida como “La Casa Grande”, onde iniciaron as súas primeiras elaboracións de viño, converténdose así en produtores na zona.*p>
El cambio de século *XIX ao *XX trouxo un importante auxe do sector vitivinícola en España, un contexto que a familia soubo aproveitar para ampliar o seu patrimonio agrícola con grandes viñedos como “Monte Don Lucio” e “La Branca”. Esta visión estratéxica permitiu consolidar un legado que, durante as décadas dos 80 e 90, profesionalizouse coa creación do Grupo Empresarial Huertas, xerme da actual *MOVIALSA.*p>
Hoxe a compañía conta con 135 traballadores —dos cales 10 pertencen ao departamento de I+D— e unha estrutura empresarial que combina tradición vitivinícola e tecnoloxía aplicada ao sector agroalimentario. As súas liñas de negocio inclúen a venda de viños, *mostos, alcois, derivados *vínicos, bioabonos, aceite de bagazo e produción *hortícola. Un modelo diversificado que reforza a súa resiliencia e que permitiu á empresa consolidarse tanto no mercado nacional como internacional: preto do 32% das súas vendas totais proveñen de exportacións, porcentaxe que supera o 54% se se consideran unicamente as súas actividades tradicionais.*p>
A compañía exporta a mercados de gran esixencia técnica, como Alemaña, Francia e Italia, atendendo a clientes líderes nos seus sectores. “Grazas ao respaldo do C*DTI Innovación puidemos desenvolver novos produtos de alto valor engadido mediante a revalorización de *subproductos”, destaca Jesús Huertas Castellanos, enxeñeiro químico e coordinador de Calidade e Produción da empresa. Isto abriulles as portas a mercados como Asia e América, onde a demanda por solucións sustentables é crecente.*p>
&*nbsp;*p>
Transformar a xestión hídrica do viñedo*strong>*h4>
En este contexto de diversificación, internacionalización e investimento continuo en coñecemento, *MOVIALSA avanza agora cun proxecto considerado estratéxico pola compañía: o desenvolvemento, validación e posta en marcha dunha ferramenta dixital de apoio á toma de decisións (DSS) para optimizar a auga de rega en viñedos. Unha iniciativa que nace dunha necesidade real e urxente: incrementar a eficiencia hídrica nun territorio *semiárido como A Mancha, onde a agricultura convive con escenarios de escaseza crecente.*p>
Desde os seus inicios, *MOVIALSA integrou a sustentabilidade no seu modelo de negocio. De feito, destina entre un 3% e un 5% da súa facturación anual a actividades de I+D, con proxectos orientados á economía circular e á mellora da eficiencia produtiva. Con todo, este proxecto supón un salto cualitativo na dixitalización agrícola.*p>
“El presente proxecto nace da nosa aposta por optimizar a rega do viñedo mediante o desenvolvemento dunha ferramenta de apoio á toma de decisións en colaboración co Centro de Investigacións sobre *Desertificación”, explica Huertas. A colaboración co CIDE-CSIC permite integrar coñecemento científico avanzado nunha solución tecnolóxica facilmente aplicable polos viticultores.*p>
A ferramenta baséase nun modelo matemático *mecanicista que integra variables climáticas, *edáficas e *fisiológicas da vide, combinadas con datos de vigor vexetativo obtidos mediante *teledetección vía satélite. Este enfoque multidisciplinar —que axunta metodoloxías *agronómicas, tecnolóxicas e ambientais— permite diferenciar a rega en función das prácticas de manexo do chan, así como das combinacións de variedades e *portainjertos. “Este enfoque constitúe un avance significativo fronte aos modelos máis tradicionais, pois permite adaptar a rega ás características específicas de cada viñedo”, subliña Huertas.*p>
&*nbsp;*p>
Unha viticultura máis eficiente e *resiliente*strong>*h4>
Un dos beneficios máis destacados do DSS é a súa capacidade para facer recomendacións personalizadas ao longo de todo o ciclo *fenológico do viñedo. Isto permitirá axustar as doses de rega en función do obxectivo *enológico e da situación hídrica real, reducindo o gasto enerxético asociado e optimizando os recursos dispoñibles.*p>
Con este tipo de solucións, *MOVIALSA espera lograr un triplo impacto. En primeiro lugar, un impacto ambiental: redución da pegada hídrica, mellor adaptación ao quecemento global e diminución da tensión térmica e hídrica da vide. En segundo lugar, un impacto económico: incremento da produtividade, mellora da calidade do viño e optimización dos custos operativos. E, en terceiro lugar, un impacto social: unha agricultura máis preparada para afrontar episodios de seca e un uso máis responsable dun recurso que o propio Huertas considera “esencial para todos”.*p>
Ademais, a empresa prevé que esta tecnoloxía poida escalarse a outros cultivos e rexións agrícolas con problemáticas hídricas similares. “Os principios que regulan a *evapotranspiración nos cultivos son similares en calquera rexión, e as tecnoloxías aplicadas para a súa determinación son de fácil acceso”, o que permitiría adaptar o modelo cunha adecuada *calibración e validación.*p>
*p>
Imágenes do traballo de *MOVIALSA en Castela-A Mancha*em>*p>
&*nbsp;*h4>
Retos técnicos e científicos&*nbsp;*strong>*h4>
A ambición do proxecto tamén comporta importantes desafíos. A heteroxeneidade dos viñedos é un dos principais retos, xa que obriga a desenvolver sistemas de *zonificación precisos. Tamén require caracterizar adecuadamente as combinacións de variedade e *portainjerto para *parametrizar o modelo de forma fiable. A iso súmase a necesidade de integrar imaxes *satelitales de maior resolución espacial e temporal para incluír o efecto das cubertas vexetais na *evapotranspiración.*p>
A operatividade do modelo esixe, ademais, traballar con previsións meteorolóxicas que permitan simular escenarios de rega futuros. Un conxunto de barreiras técnicas que *MOVIALSA afronta grazas, en palabras de Huertas, á colaboración co CIDE, “que achega o seu coñecemento científico sobre o equilibrio hídrico no chan, a fisioloxía da vide e técnicas de *teledetección aplicadas ao manexo da auga e o chan”. A alianza entre ciencia básica e coñecemento aplicado constitúe un dos alicerces do proxecto.*p>
&*nbsp;*p>
Un impulso estratéxico nun momento decisivo*strong>*h4>
A contribución do C*DTI Innovación e os fondos europeos FEDER foi determinante para pór en marcha esta iniciativa. “Este apoio permitiunos activar con maior determinación o investimento necesario neste proxecto”, afirma Huertas. Este respaldo, sostén, resulta clave “nun momento crucial para os recursos hídricos no sector agrícola en Castela-A Mancha”.*p>
El impacto deste financiamento esténdese máis aló da empresa. Para Huertas, este tipo de axudas “proporcionan facilidades ás empresas que queiran apostar por proxectos de I+D+i, todos eles moi necesarios na actualidade, máis aínda se están relacionados co uso de recursos naturais esenciais”.*p>
Jesús Huertas destaca tamén o efecto tractor destes proxectos sobre a economía española, xa que promoven procesos produtivos máis eficientes, impulsan a innovación en sectores primarios e xeran beneficios tanxibles para a sociedade. En palabras de Huertas “é crucial que o C*DTI Innovación e os fondos FEDER continúen apostando por proxectos que buscan optimizar o uso de recursos naturais que afectan a todos de maneira directa”.*p>
&*nbsp;*p>
Xestión intelixente da auga&*nbsp;*strong>*h4>
Más alá do impacto para *MOVIALSA, o proxecto ten unha clara vocación de utilidade para o conxunto do sector vitícola e agrícola da rexión. A *APP desenvolvida permitirá definir estratexias de rega baseadas en datos reais do chan, o estado *fenológico da planta e a meteoroloxía, o que pode beneficiar a calquera agricultor que busque un uso máis eficiente da auga.*p>
Como sinala Hortas, “esta *APP pode ser moi útil para todos os agricultores que queiran facer un uso máis eficiente da auga, un pensamento cada vez máis estendido na nosa terra”. A aposta pola dixitalización agrícola é, neste sentido, unha peza crave para a sustentabilidade futura do campo.*p>
*MOVIALSA considera este proxecto como parte esencial da súa estratexia a longo prazo, centrada na redución da pegada de carbono, a diminución do consumo de recursos naturais, a revalorización de residuos e un crecemento económico sustentable e comprometido coa súa contorna.&*nbsp;*p>
O compromiso da empresa coa sustentabilidade, a ciencia e a innovación demostra que tradición e tecnoloxía poden avanzar xuntas. Nun contexto marcado polo reto da auga, *MOVIALSA busca situarse á vangarda da xestión intelixente da rega, cun proxecto que non só mellorará a súa propia eficiencia, senón que contribuirá a un uso máis responsable e racional dun recurso indispensable para o futuro do sector agrícola.*p>
&*nbsp;*h4>
C*DTI Innovación*strong>*h4>
O Centro para o Desenvolvemento Tecnolóxico e a Innovación, C*DTI E.P.E. é unha empresa pública dependente do Ministerio de Ciencia, Innovación e Universidades, cuxo obxectivo é a promoción da innovación tecnolóxica no ámbito empresarial. A misión do C*DTI é conseguir que o tecido empresarial español xere e transforme o coñecemento científico-técnico en crecemento globalmente competitivo, sustentable e inclusivo. En 2024, no marco dun novo plan estratéxico, o C*DTI proporcionou máis de 2.300 millóns de euros de apoio a empresas e *startups españolas.*p>
&*nbsp;*h4>
Máis información:*strong>*h4>
Oficina de Prensa
prensa@cdti.es
91-581.55.00*p>
En Internet
Sitio web:&*nbsp;www.cdti.es
En Linkedin:&*nbsp;https://www.linkedin.com/company/29815
En X:&*nbsp;https://twitter.*com/C*DTI_*innovacion
En Youtube:&*nbsp;https://www.youtube.com/user/cdtioficial*p>
Este contido é *copyright © 2025 C*DTI,*EPE. Está permitida a utilización e reprodución citando a fonte e a identidade dixital de C*DTI (@C*DTI_*innovacion).&*nbsp;*p>
&*nbsp;*p>